De diagnose prostaatkanker is niet langer een doodvonnis. Als de ziekte op tijd wordt ontdekt met behulp van een PSA-test, echografie en palpatie, is deze in veel gevallen te genezen. Hoewel prostaatkanker vooral voorkomt in oudere leeftijdsgroepen, worden mannen die de leeftijd van 70 bereiken regelmatig uitgesloten van het screeningsprogramma. De beslissing of een patiënt wel of geen behandeling krijgt, wordt ook vaak te sterk genomen op basis van de leeftijd van de patiënt, "ten onrechte", zegt Dr. Stephan Neubauer, uroloog bij het West-Duitse Prostaatcentrum. De algemene aanbeveling is om het bloedonderzoek om het prostaat-specifiek antigeen(PSA) te bepalen alleen uit te voeren bij patiënten boven de zeventig als er symptomen zijn die wijzen op een tumor. De reden die hiervoor wordt gegeven is dat prostaatkanker een langzaam groeiende kanker is en dat daarom de meeste oudere mannen het eindstadium toch niet meemaken vanwege hun leeftijd of gezondheid. "Een fatale fout," bekritiseert Neubauer. "Tegenwoordig staan senioren boven de zeventig nog midden in het leven, zijn ze lichamelijk actief, hebben ze een breed scala aan interesses en genieten ze van een goede gezondheid." De uroloog uit Keulen bevestigt dat de meerderheid van zijn patiënten boven de 70 een gemiddelde levensverwachting heeft van minstens 10-15 jaar. Dus waarom zouden we afzien van vroegtijdige opsporing en, indien nodig, effectieve behandeling?
Oudere patiënten krijgen vaak alleen hormonen of helemaal geen behandeling Een recent onderzoek1 heeft nu aangetoond dat oudere prostaatkankerpatiënten eigenlijk minder vaak curatieve (genezende) therapie zoals radiotherapie, brachytherapie of chirurgie krijgen dan hun jongere tegenhangers. In plaats daarvan worden oudere mannen vaker behandeld met hormoontherapie of gecontroleerd wachten (active surveillance). "Bij mannen boven de 70 worden agressievere vormen van de tumor niet zo zelden gediagnosticeerd als eerder werd gedacht," legt Neubauer uit. Dit zijn tumoren die heel snel groeien, uitzaaiingen vormen en tot de dood kunnen leiden als ze te laat worden ontdekt. Als zeer oude mannen met een agressievere hoogrisicotumor echter worden behandeld met de bekende behandelmethoden, wordt het sterftecijfer met bijna de helft teruggebracht, zoals onlangs is gepubliceerd in het gerenommeerde British Journal of Urology.2
"We kunnen ons niet alleen richten op de leeftijd van de patiënt, maar moeten ook rekening houden met andere factoren zoals hun algemene gezondheidstoestand en fysieke en mentale lenigheid," vat Neubauer samen. Zodra de beslissing voor behandeling is genomen, moet de focus liggen op zachte behandelmethoden. Inwendige radiotherapie, bekend als brachytherapie, is hiervoor bijzonder geschikt. Er worden tot 80 kleine stralingsbronnen (zaadjes) in de prostaat ingebracht onder constante echografische controle. "De zaadjes blijven in het lichaam van de patiënt en ontwikkelen hun bestralingseffect op het prostaatcarcinoom over een periode van maanden," zegt Neubauer. Het tumorweefsel wordt van binnenuit met uiterste precisie vernietigd door de hoge dosis straling. Naburige organen zoals de darm, blaas en urineleider worden gespaard. Dit is merkbaar in de levenskwaliteit en tevredenheid van de patiënten, benadrukt de uroloog uit Keulen. Zijn conclusie: "In geen geval zou ouderdom een dwingende reden mogen zijn om prostaatkanker niet te behandelen."